Elementy złączne, czym są i do czego służą? Dowiedz się więcej!

Elementy złączne to m.in. kołki, nakrętki, wkręty, gwoździe, śruby, podkładki, sworznie, nity, nitonakrętki, wpusty, pierścienie i zdecydowanie wiele innych produktów wykorzystywanych w różnorodnych branżach przemysłu. Z elementów złącznych korzystają zarówno profesjonaliści, jak i amatorzy przeprowadzający większe i mniejsze naprawy. Dowiedz się, dlaczego elementy złączne są istotne, jakie rodzaje ich wyróżniamy oraz do czego służą poszczególne z nich.

Nie da się nie zauważyć, iż elementy złączne otaczają nas wszystkich każdego dnia. Stosuje się je przy domowych naprawach, dużych budowach, a także w różnorodnych branżach, z zakresu motoryzacji, lotnictwa, górnictwa, rzemiosła, przemysłu chemicznego, morskiego, energetycznego, stoczniowego.

Funkcja złącznych elementów

Podstawową funkcją złącznych elementów jest solidne i trwałe połączenie ze sobą powierzchni wykonanych z różnorodnych materiałów, jak np.: drewno, stal czy aluminium. Połączenia te, mogą być wykonane na stałe (połączenia nierozłączne) za pomocą nitów czy nitonakrętek, a także na określony czas (połączenia rozłączne), przygotowane za pomocą śrub, nakrętek, podkładek.

Standaryzacja, a elementy złączne

Standaryzacja elementów złącznych polega na wdrożeniu określonych i identycznych dla wszystkich uczestników międzynarodowego rynku gospodarczego procedur. Działanie to, służy umożliwieniu małym, średnim i dużym firmom na wypracowanie oraz świadczenie produktów, jak i usług na wysokim poziomie. Przestrzeganie norm z zakresu standaryzacji oddziałuje na zwiększenie konkurencyjności firm m.in. poprzez wskazanie na ich profesjonalizm, dokładność czy dbanie o bezpieczeństwo wytwarzanych produktów.

DIN, EN, ISO

DIN, to niemieckie normy narodowe, które są regularnie zastępowane przez normy międzynarodowe. Funkcjonują one na te towary, które nie posiadają odpowiednika w normach, tzw. EN czy też ISO (wytł. skrótów znajduje się poniżej).

EN czyli normy europejskie, mają za zadanie, w jak największym stopniu ujednolicić przepisy techniczne. Od 1995 roku EN rozszerzyło działalność na cały rynek europejski. Poniżej opisane normy ISO, to zazwyczaj niezmienione normy EN. Europejskie normy różnią się od ISO tym faktem, iż są one od razu wdrażane bez zmian w następstwie Rady Europejskiej jako formy krajowe w państwach członkowskich UE, a przepisy krajowe po ich wprowadzeniu są wycofywane w sposób natychmiastowy.

ISO są to międzynarodowe normy, które postały w 1946 roku. Celem ISO jest normalizacja przepisów technicznych na całym świecie. Działanie to, ma ułatwić wymianę handlową, a przede wszystkim wyeliminować bariery w handlu międzynarodowym.

Podstawowe rodzaje elementów złącznych

Wykorzystywanie wysokiej jakości złącznych elementów, o wskazanej standaryzacji pozwala na tworzenie bezpiecznych konstrukcji, urządzeń, maszyn, mebli, urządzeń RTV,  AGD, jak i wielu innych, otaczających nas produktów. Poniżej wyszczególnione zostały najpopularniejsze rodzaje elementów złącznych, ich specyfikacje i zastosowania.

Śruby

Śruba to najczęściej wykorzystywany element złączny. Wyróżnia się kilkanaście typów śrub, gdyż różnią się one między sobą wieloma elementami, m.in.: rodzajem gwintu, długością trzpienia, kształtem łba. Dzięki tak dużemu wachlarzowi, co do wyboru śrub - mają one szerokie zastosowanie, np. w budowie maszyn, branży budowlanej czy produkcyjnej. Najpopularniejszy podział śrub to ten, ze względu na ich budowę, w którym wyróżnia się śruby:

• z łbem sześciokątnym,
• z trzpieniem/walcem,
• z tzw. uchem,
• bez łba,
• z łbem grzybkowym,
• z łbem walcowym,
• z łbem stożkowym,
• skrzydełkowe/motylkowe,
• oczkowe.

Wkręty

Wkręty, to elementy złączne, które składają się z trzpienia oraz łba występującego z różnymi rodzajami nacięć, jak:

• krzyżowe,
• proste,
• nimbusowe,
• sześciokątne,
• ośmiokątne,
• gwiazdkowe,
• trójramienne,
• kwadratowe.

We wkrętach wyróżniamy łby, takie jak:

• walcowe płaskie,
• kuliste,
• stożkowe płaskie,
• stożkowe soczewkowe,
• walcowe soczewkowe.

To, co jest odmienne we wkrętach od śrub, to to, iż nie potrzebują one do zamocowania nakrętki. Wkręty utwierdza się w odmienny sposób, aniżeli śruby. Do ich zamocowania często należy nawiercić otwór. A te, dla których nie trzeba przygotowywać otworu zwie się - samowkręcającymi. Jeśli chodzi o materiał, z jakiego wykonuje się wkręty, to jest to przede wszystkim stal. Warto podkreślić, iż wkręty i ich parametry są zależne od ich zastosowania co do drewna, metalu, czy płyt gipsowo-kartonowych.

Kołki rozporowe

Kołki rozporowe służą do łączenia, osadzania elementów z np. ścianą, posadzką. Pod kołki przygotowuje się otwory, a do kołków wkłada się wkręty, śruby. Kołki rozporowe, to złączne elementy, które pozwalają na trwałe zakotwiczenie oraz bezpieczne połączenie między powierzchniami. Korzysta się z nich, w przypadku potrzeby zamontowania elementu wiszącego, jak np. grzejnik, szafka.

Nity

Nity, to elementy złączne, które zbudowane są z tulejek oraz gwoździ. By zamontować nit stosuje się specjalne do tego narzędzia - nitownice. Przed połączeniem powierzchni należy przygotować otwór, nit wsuwany jest w otwór, a wspomniana nitownica pociąga gwóźdź. Proces ten, pozwala na rozszerzenie tulejki do momentu całkowitego umocowania łączonych komponentów.

Typy nitów:

• standardowe,
• szczelne,
• kolorowe,
• wysokowytrzymałościowe strukturalne,
• karbowane,
• bananowe typu Graf,
• wielozakresowe Multifar,
• wbijane.

Co więcej, na rynku dostępne są nity:

• stalowe,
• nierdzewne,
• aluminiowe,
• miedziane,
• brązowe,
• mosiężne oraz
• nity plastikowe.

Nitonakrętki

Nitonakrętki, to złączne elementy, które pozwalają na mocowanie gwintowane w miejscach, które, ze względu na małą grubość, trudny dostęp lub nieopłacalność ekonomiczną nie pozwalają na wykonanie tradycyjnego gwintowania z użyciem narzędzi. Elementy te, są umieszczane  w otworach wykonanych w detalach, w którym mają zostać zamocowane.

Rodzaje nitonakrętek:

• cylindryczne otwarte,
• sześciokątne otwarte,
• cylindryczne zamknięte,
• sześciokątne zamknięte.

Nitotrzpienie

Nitotrzpienie działają bardzo podobnie do nitonakrętek, z tą różnicą, że zamiast gwintowanego otworu mocuje się w blasze - trzpień. Do tego typu mocowania używa się zazwyczaj tych samych narzędzi, co do nitonakrętek (nitownice) - należy tylko przezbroić je na inny osprzęt.

Wyróżnia się nitotrzpienie:

• cylindryczne,
• sześciokątne.

Gwoźdze, nakrętki, podkładki

Istnieje cały szereg złącznych elementów poza wymienionymi powyżej, jak: kotwy, zawleczki, pierścienie, podkładki, opaski zaciskowe, wpusty, sworznie, pokrętła czy gwoździe. Części te, otaczają nas wszędzie, każdego dnia, dlatego tak ciężko sobie wyobrazić świat bez nich, a tym bardziej branże produkcyjne, przemysłowe, budowlane, czy rzemieślnicze.

Warto mieć na uwadze, iż wyroby wymienione powyżej poddawane są standaryzacji w zakresie wymiarów i kształtów, co pozwala na komfortową wymianę handlową i poprawę produktywności firm.

Szukasz odpowiednich złącznych elementów? Skontaktuj się z naszymi fachowcami SLAVI, którzy w konkretny i szybki sposób pomogą znaleźć Ci najlepsze i trwałe rozwiązania do Twojego projektu: slavi.pl/kontakt.

Zainteresować Cię może także:

⚙  Jak nitować? Pracuj efektywnie i poznaj sposoby nitowania

⚙ Gwinty calowe, ich wymiary oraz kompletna tabela gwintów calowych ⚙

⚙ Przelicznik jednostek ciśnienia: dowiedz się, jak obliczyć MPa na bar, PSI